امر به معروف از مقام معظم رهبری(مدظله العالی)

 امر به معروف از مقام معظم رهبری(مدظله العالی) :

*امام خمینی آمربه معروف وناهی ازمنكر و مجاهد فی سبیل الله بود.
*مساجد به عنوان پایگاه های معنویت و تزكیه و هدایت روز به روز گرم تر و پر رونق تر

 شود و نشان ایمان و عمل و اخلاق اسلامی در گوشه و كنار جامعه از جمله در مراكز

 دولتی و ادارات و دانشگاه ها همه را به پیروی از تعالیم نورانی قرآن تشویق نماید. كتاب

 خدا در میان مردم حضور واقعی بیابد و آموختن و تدبیر و تعمیق درآن ، برای همه به

خصوص جوانان و نوجوانان امری رایج و دایر گردد.
*امر به معروف و نهی ازمنكر یك واجب اسلامی است و باید در میان مردم رایج بشود.
*امر به معروف و نهی از منكر یعنی سوق دادن به نیكی ها و بازداشتن از بدی ها.
*استكبار می خواهد در این كشور و در میان این ملت ، ایمان عمیق نباشد، سرگرمی به

 شهوات باشد«معروف» اسلامی نباشد وآن چه ازنظر اسلام « منكر» است رایج باشد.
*وظیفة جوانان حزب اللهی و مؤمن در مقابل كجروی ها و سوء نیت هایی كه در بعضی

 جاها مشاهده می شود ، چیست؟ اگر منكر است ، وظیفه نهی از منكر است.
* منكرات، هم اخلاقی ، هم سیاسی و هم اقتصادی است . همه جا هم ، جای نهی از

 منكر است . یك دانشجو هم می تواند در محیط درس و علم ، نهی از منكر كند . یک

 هنرمند هم با وسایل هنری خود می تواند نهی از منکر کند. روحانیون در محیطهای

 مختلف یكی از مهمترین عوامل نهی از منكر و امر به معروف هستند. نمی شود این

 واجب الهی را در دایره كوچك محدود كرد. این كار ، كار همه است.
* هركس جایگاهی دارد ، اینكه كجا باید نهی از منكر بكنید و در مقابل كدام منكر می

 توانید مقاومت بكنید و بایستید و كدام را می شناسید ، مهم است؛ كار ، كار مردمی است. البته علمای دین باید مردم را هدایت و راهنمائی كنند ؛ كیفیت نهی از منكر را برای

 مردم بیان كنند و منكر را برای آنها شرح بدهند.
* در جامعه اسلامی ، تكلیف عامه مردم امر به معروف و نهی از منكر با لسان است ؛ اما

 اگر كار به برخورد بكشد ، آن ، دیگر بعهده مسئولین است كه باید وارد بشوند و آنها ، اینكار را بكنند.
* امر به معروف و نهی از منكر فقط این نیست كه ما برای اسقاط تكلیف ، دو كلمه

 بگوییم ؛ آن هم در مقابل منكراتی كه معلوم نیست مهمترین منكرات باشند.
* همه باید امر به معروف و نهی از منكر بكنند، الان هم عرض می كنم ، نهی از منكر

 كنید . این واجب است امروز امر به معروف و نهی از منكر، هم مسئولیت شرعی و هم

 مسئولیت انقلابی و سیاسی شماست.
به من نامه می نویسند، بعضی تلفن می كنند و میگویند ما نهی از منكر می كنیم اما مامورین رسمی ، طرف ما را نمی گیرند؛ طرف فرد مقابل را می گیرند . من عرض می كنم مامورین رسمی چه مامورین انتظامی و چه مامورین قضائی حق ندارند از مجرم دفاع بكنند . مأمورین باید از آمر و ناهی شرع، دفاع بکنند. دستگاه حكومت ما باید از آمر و ناهی از منكر دفاع بكنند، این وظیفه است.
*آیا معنای امر به معروف این است كه این واجب به این عظمت را كه قوام هرچیز به

 اوست ، بیاورند در یك دایره ای محدود در خیابانهای تهران . این است معنای حضور

 نیروهای مومن در صحنه های گوناگون جامعه؟ نه خیر، قضیه بالاتر از این حرفهاست.
* مهمترین وظیفه ای كه در صراط امر به معروف و نهی از منكر وجود دارد این است كه

 باید نیروهای مومن و حزب الله و آمر به معروف و ناهی از منكر و آنهایی كه انگیزه دارند

 ، باید در نظام اسلامی در صحنه باشند و همه جا باید حضور داشته باشند.
* همه مردم باید وظیفه امر به معروف ونهی از منكر را برای خود قائل باشند و با لحن

مناسب محل خلاف و گناه را به خاطی تذكر دهند . وانجام این امر ، در مرحله عمل واقدام تنها با اجازه حكومت باید انجام شود.
* امر به نیكی وصلاح ونهی از بدیها ، مفاسد وتخلفات ، از نظر قرآن كریم واسلام ،

 تضمین كننده خط صحیح و راه راست است. هر كس به اندازه وسعت وجودی وشعاع

 قدرت خود ، مسئول است ونباید در مقابل تخلفات ، بدعت گذاریها ، از میان رفتن سنت ها

 وزمینه سازیهایی كه برای تهاجم دشمن صورت می گیرد ، بی تفاوت باقی بماند .
نقش امر به معروف و نهی از منكر در ایران اسلامی ، روز به روز حیاتی تر می شود.

خطاب كردن متخلف و بهره گرفتن از زبان ، در نهی او از تخلف و امر وی به معروف ، یك

واجب الهی است.
استفاده از زبان در انجام این مهم ، مبتنی بر حكمت و مصلحت است ؛ زیرا اثر توالی امر

 و نهی زبانی در انسانها حتی با زبان خودش ،همانند اثر توالی قطرات آب در سنگ و

 صخره است كه در آن نفوذ كرده وسر انجام به درون آن راه می یابد. در مسایل جهانی،

 ملت ایران ونظام جمهوری اسلامی موظف به امر به معروف ونهی از منكر هستند.

* مفهوم امر به معروف و نهی از منكر

امر به معروف و نهی از منكر، یك وظیفه عمومی است. البته ما باید تاسف بخوریم از اینكه معنای امر به معروف و نهی از منكر درست تشریح نمی شود. امر به معروف ، یعنی دیگران را به کارهای نیک امر کردن. نهی از منکر، یعنی دیگران را از كارهای بد نهی كردن . امرو نهی ، فقط زبان و گفتن است ، البته یك مرحله ی قبل از زبان هم دارد كه مرحله قلب است و اگر آن مرحله باشد ، امر به معروف زبانی كامل خواهد شد.

* فواید امر به معروف و نهی از منكر

اگر معنای امر به معروف و نهی از منكر و حدود آن برای مردم روشن بشود ، معلوم

 خواهد شد یكی از نوترین ، شیرین ترین ، كار آمد ترین و كار سازترین شیوه های تعامل

 اجتماعی ، همین امر به معروف و نهی از منكر است و بعضی ها دیگر در نمی آیند بگویند ( آقا ! این فضولی كردن است )! نه ، این همكاری كردن است ، این نظارت

 عمومی است ، این كمك به شیوع خیر است ؛ این كمك به محدود كردن بدی و شر است

 ؛ كمك به این است كه در جامعه اسلامی گناه ، گناه بماند. بدترین خطرها این است كه

 یك روز در جامعه ، گناه به عنوان ثواب معرفی بشود ؛ كار خوب به عنوان كار بد معرفی

بشود و فرهنگها عوض بشود. وقتی كه امر به معروف و نهی از منكر در جامعه رایج شد

 ، این موجب می شود كه گناه در نظر مردم همیشه گناه بماند و تبدیل به ثواب و كار نیك

 نشود . بدترین توطئه ها علیه مردم این است كه طوری كار كنند و حرف بزنند كه كارهای

 خوب – كارهایی كه دین به آن امر كرده است و رشد و صلاح كشور در آنهاست – در نظر

 مردم به كارهای بد ، و كارهای بد به كارهای خوب تبدیل شود این خطر خیلی بزرگی

 است .
بنابر این اولین فایده ی امر به معروف ونهی از منكر همین است كه نیكی و بدی ، همچنان نیكی و بدی بماند . فایده دیگرش این است كه وقتی در جامعه گناه منتشر بشود و مردم با گناه خو بگیرند ، آنگاه اگر در راس جامعه هركسی بخواهد مردم را به خیر و صلاح و معروف و نیكی سوق بدهد، كارش با مشكل مواجه خواهد شد ؛ نمی تواند ؛ یا به آسانی نمی تواند ؛ مجبور است با صرف هزینه ای فراوان این كار را انجام بدهد .

* نهی از منكر در محیط خانواده

در محیط خانواده هم می شود نهی از منكر كرد . در بعضی از خانواده ها حقوق زنان

 رعایت نمی شود ؛ در بعضی از خانواده ها حقوق جوانان رعایت نمی شود ؛ در بعضی از

 خانواده ها به خصوص حقوق كودكان رعایت نمی شود؛ اینها را باید به آنها تذكر داد و از

 آنها خواست. حقوق آنها را تضیع كردن ، فقط به این هم نیست كه انسان به آنها محبت نكند؛ نه، سوء تربیتها، بی اهتمامیها ، نرسیدنها ، كمبود عواطف و ازاین قبیل چیزها هم

 ظلم به آنهاست.

* منكرات رایج در جامعه

منكراتی كه در سطح جامعه وجود دارد و می شود از آنها نهی كرد و باید نهی كرد ، از جمله اینهاست : اتلاف منابع عمومی ، اتلاف منابع حیاتی ، اتلاف برق، اتلاف وسایل سوخت، اتلاف مواد غذایی ، اسراف در آب و اسراف در نان . ما این همه ضایعات نان داریم؛ اصلاً این یك منكر است ؛ یك منكر دینی است؛ یك منكر اقتصادی و اجتماعی است؛ نهی ازاین منكر هم لازم است ؛ هر كسی به طریقی كه می تواند؛ یك مسؤول یك طور می تواند، یك مشتری نانوایی یك طور می تواند، یك كارگر نانوایی طور دیگر می تواند. طبق بعضی از آمارهایی كه به ما دادند، مقدار ضایعات نان ما برابر است با مقدار گندمی كه از خارج وارد كشور می كنیم ! آیا این جای تاسف نیست ؟! همه اینها منكرات است و نهی از آنها لازم است. طبق نهج البلاغه ، امیرالمومنین (ع) نهی از اینها را یكی از محورهای اصلی توصیه های خود قرار داده است . در باب مسئولان . در باب عموم مردم هم آنها را وادار كردن به حضور، به فعالیت و احساس مسئولیت در مسائل اجتماعی ، با همین امر به معروف و نهی از منكر.

* گستردگی حوزه نهی از منكر

نهی از منكر در همه زمینه های مهم وجود دارد؛ مثلاً كارهایی كه افراد توانا دستشان

 می رسد و انجام می دهند؛ همین سوء استفاده ی از منابع عمومی ؛ همین رفیق بازی

 در مسائل عمومی كشور، در باب واردات، در باب شركتها و در باب استفاده ای از منابع

 تولیدی و غیره؛ همین رعایت رفاقتها از سوی مسئولان، یك وقت دو نفر تاجر و كاسب

 هستند و با هم همكاری و رفاقت می كنند، آن یك حكم دارد ؛ یك وقت هست كه آن كسی كه مسئول دولتی است و قدرت و اجازه و امضاء در دست اوست ، با یك نفر رابطه

 ی ویژه برقرار می كند؛ این آن چیزی است كه ممنوع و گناه و حرام است و نهی از آن بر

 همه ی كسانی كه این چیزها را فهمیده اند – در خود آن اداره ، در خود آن بخش، بر مافوق او ، بر زیر دست او ، واجب است ؛ تا فضا برای كسی كه اهل سوء استفاده است

 ، تنگ بشود.

* امر به معروف نسبت به مسئولان

البته امر به معروف و نهی از منكر حوزه های گوناگونی دارد كه باز مهمترینش حوزه

 مسئولان است ؛ یعنی شما باید ما را به معروف امر، و از منكر نهی كنید. مردم باید از

 مسئولان، كار خوب بخواهند؛ آن هم نه به صورت خواهش و تقاضا ؛ بلكه باید از آنها

 بخواهند. این مهترین حوزه است؛ البته فقط این حوزه نیست ؛ حوزه های گوناگونی وجود

 دارد.

* خطرات ترك امر به معروف و نهی از منكر

یكی از موجبات ناكامی تلاش امیرالمومنین (ع) با آن قدرت و عظمت – در ادامه این راه ،

 كه بالاخره هم به شهادت آن بزرگوار منجر شد ن همین بود . این روایت تكان دهنده و

 عجیبی است ؛ می فرماید: ( لتاُمرن با لمعروف و لتنهن عن المنكر او لیسلطن ا... علیكم

 شراركم فیدعو خیاركم فلا یستجاب لهم ) باید امر به معروف و نهی از منكر را میان

 خودتان اقامه كنید ، رواج بدهید و نسبت به آن پای بند باشید ؛ اگر نكردید ، خدا اشرار و

 فاسدها و وابسته ها را بر شما مسلط می كند؛ یعنی زمام امور سیاست كشور به مرور

 به دست امثال حجاج بن یوسف خواهد افتاد‍‍‍‍‍‌! همان كوفه یی كه امیرالمومنین (ع) در

 راس آن قرار داشت و در آنجا امر و نهی می كرد و در مسجدش خطبه می خواند، به

 خاطر ترك امر به معروف و نهی از منكر، ‍‍به مرور آن جایی رسید كه حجاج بن یوسف ثقفی آمد و در همان مسجد ایستاد و خطبه خواند و به خیال خود مردم را موعظه كرد!

 حجاج چه كسی بود؟ حجاج كسی بود كه خون یك انسان در نظر او ، با خون یك گنجشك

 هیچ تفاوتی نداشت! به همان راحتی كه یك حیوان و یك حشره را بكشند، حجاج یك

 انسان را می كشت . یك بار حجاج دستور داد و گفت همه مردم كوفه باید بیایند و شهادت

 بدهند كه كافر هستند و از كفر خودشان توبه كنند ؛ هر كس بگوید نه، گردنش زده می

 شود . با ترك امر به معروف و نهی از منكر ، مردم اینگونه دچار ظلمهای عجیب و غریب و

 استثنایی و غیر قابل توصیف و تشریح شدند . وقتی كه امر به معروف و نهی از منكر ،

نشود و در جامعه خلافكاری ، دزدی ، تقلب و خیانت رایج گردد بتدریج جزو فرهنگ جامعه

 بشود ، زمینه برای روی كار ‌‌‌آمدن آدمهای ناباب فراهم خواهد شد.

* امر و نهی صادقانه

وقتی كه شما برای كمك به نظام اسلامی مردم را به نیكی امر می كنید - مثلاً احسان

 به فقرا ، صدقه، راز داری ، محبت ، همكاری ، كارهای نیك ، تواضع ، حلم ، صبر - و می

 گویید این كارها را بكن ، هنگامی كه دل شما نسبت به این معروف ، بستگی و شیفتگی

 داشته باشد ، این امر شما ، امر صادقانه است .
وقتی كسی را از منكر نهی می كنید - مثلاً ظلم كردن ، تعرض كردن ، تجاوز به دیگران،

 اموال عمومی را حیف و میل كردن ، دست درازی به نوامیس مردم ، غیبت كردن ، دروغ

 گفتن، نمامی كردن ، توطئه كردن ، علیه نظام اسلامی كار كردن ، با دشمن اسلام

 همكاری كردن – و می گویید این كارها را نكن ، وقتی كه در دل شما نسبت به این كارها

 بغض وجود داشته باشد ، این نهی ، یك نهی صادقانه است و خود شما هم طبق همین

 امر و نهی تان عمل می كنید. اگر خدای ناكرده دل با زبان همراه نباشد ، آنگاه انسان

 مشمول این جمله می شدكه ( لعن ا... الامرین با المعروف التاركین له)
كسی كه مردم را به نیكی امر می كند ، اما خود او به آن عمل نمی كند ، مردم از بدی

نهی می كند ، اما خود او همان بدی را مرتكب می شود؛ چنین شخصی مشمول لعنت

 خدا می شود؛ این چیز خیلی خطرناکی خواهد شد. .

* نباید فقط به نهی از منکر پرداخت

در مسأله ی امر به معروف و نهی از منکر، فقط نهی از منکر نیست؛ امر به معروف و

 کارهای نیک هم هست. برای جوان، درس خواندن، عبادت کردن، اخلاق نیک، همکاری

 اجتماعی، ورزش صحیح و معقول و رعایت آداب و عادات خوب در زندگی همه جزو

 چیزهای خوب است. برای یک مرد، برای یک زن و برای یک خانواده، وظایف خوب و

 کارهای بزرگی وجود دارد.
هر کسی را که شما به یکی از این کارهای خوب امر بکنید - به او بگویید و از او بخواهید -

 امر به معروف است. نهی از منکر هم فقط نهی از گناهان شخصی نیست. تا می گوییم

نهی از منکر، فوراً در ذهن مجسم می شود که اگر یک نفر در خیابان رفتار و لباسش

 خوب نبود، یکی باید بیاید و او را نهی از منکر کند، فقط این نیست.

* نظام امر به معروف

یك نكته را هم می خواهم یاد آوری كنم ، و آن نظام امر به معروف ونهی از منكر است .

 امر به معروف ونهی از منكر واجب حتمی است ، فقط من وشما به عنوان مسئولان

 كشور وظیفه مان در باب امر به معروف ونهی ازمنكر سنگین تر است. باید از شیو ه ها و وسایل مناسب استفاده كنیم ؛ اما آحاد مردم هم وظیفه درند . با چهارتا مقاله در فلان

 روزنامه ، واجب امر به معروف نه از وجوب می افتد ، نه ارزش تاثیر گذاری اش ساقط

 می شود . قوام ورشد و كمال و صلاح ، وابسته ی به امر به معروف ونهی از منكر است

 ؛ اینهاست كه نظام را همیشه جوان نگه می دارد . حالا كه نظام ما بیست یك ساله و

 جوان است و در مقایسه با نظام فرتوت هفتاد ساله ی پیر كمونیستی در شوروی به طور

 طبیعی هم جوان است ، اما اگر صد سال هم بر چنین نظامی بگذرد ، چنانچه امر به

 معروف باشد وشما وظیفه ی خودتان بدانید كه اگر منكری را در هر شخصی دیدید ، او را

 از این منكر نهی كنید، آنگاه این نظام اسلامی همیشه تر وتازه وبا طراوت وشاداب می

 ماند .

* امیرالمومنین (علیه السلام) شهید امر به معروف و نهی از منكر

وظیفه بزرگی بر دوش ما قرار دارد. امیرالمومنین (علیه السلام) جان مبارك خود را بر سر این كار گذاشت؛ همچنان كه تمام عمر خود را از وقتی كه می توانست تلاشی بكند- از همان وقتی كه اسلام آورد، از اوان كودكی تا آخر عمر ؛ چه دوران مكه ، چه دوران مدینه ، چه دوران بعد ، چه در دوران خلافت – در همین راه مصرف كرد و یك آن از مجاهدت و تلاش در راه خدا باز نایستاد. برای انسان والایی كه می خواهد بر فراز همه ی پدیده های عالم وجود پرواز بكند و هیچ چیز پابند او نباشد و او را اسیر نكند، اسوه ی حقیقی ، امیرالمومنین (علیه السلام) است

* توصیه به مسوولان

یك نكته را می خواهم یاد آوری كنم ، و آن نظام امر به معروف ونهی از منكر است . امر

به معروف ونهی از منكر واجب حتمی است ، فقط من وشما به عنوان مسئولان كشور

 وظیفه مان در باب امر به معروف ونهی ازمنكر سنگین تر است. باید از شیو ه ها و

 وسایل مناسب استفاده كنیم ؛ اما آحاد مردم هم وظیفه دارند . با چهارتا مقاله در فلان

 روزنامه ، واجب امر به معروف نه از وجوب می افتد ، نه ارزش تاثیر گذاری اش ساقط

 می شود . قوام ورشد و كمال و صلاح ، وابسته ی به امر به معروف ونهی از منكر است

 ؛ اینهاست كه نظام را همیشه جوان نگه می دارد . حالا كه نظام ما بیست یك ساله و

 جوان است و در مقایسه با نظام فرتوت هفتاد ساله ی پیر كمونیستی در شوروی به طور

 طبیعی هم جوان است ، اما اگر صد سال هم بر چنین نظامی بگذرد ، چنانچه امر به

 معروف باشد وشما وظیفه ی خودتان بدانید كه اگر منكری را در هر شخصی دیدید ، او را

 از این منكر نهی كنید، آنگاه این نظام اسلامی همیشه تر وتازه وبا طراوت وشاداب می

ماند .
طرف امر به معروف و نهی از منكر فقط طبقه ی عامه ی مردم نیستند؛ حتی اگر در

 سطوح بالا هم هستند، شما باید به او امر كنید ؛ نه اینكه از او خواهش كنید؛ باید بگوئید:

آقا نكن ؛ این كار یا این حرف درست نیست. امر ونهی باید با حالت استعلاء باشد . البته

 این استعلاء معنایش این نیست كه آمران حتماً باید بالاتر از ماموران ، وناهیان بالاتر از

 منهیان باشند؛ نه، روح و مدل امر به معروف ، مدل امر ونهی است ؛ مدل خواهش

 وتقاضا وتضرع نیست . نمی شود گفت كه خواهش می كنم شما این اشتباه را نكنید ؛ نه

 ، باید گفت آقا ! این اشتباه را نكن ؛ چرا اشتباه می كنی؟ طرف ، هر كسی هست - حال

ا بنده كه طلبه حقیری هستم – از بنده مهمتر هم باشد ، او هم مخاطب امر به معروف

 ونهی از منكر قرار می گیرد. با چهارتا مقاله در فلان روزنامه ، واجب امر به معروف نه از

وجوب می افتد ، نه ارزش تاثیر گذاری اش ساقط می شود . قوام ورشد و كمال و صلاح ،

 وابسته ی به امر به معروف ونهی از منكر است.


منابع:
www.kh-setadehya.ir
www.nemademehr.com